tevrat

ibranice tura kelimesinin arapçalaşmış biçimi olan tevrat; kanun, ittifak, birlik, antlaşma, sözleşme gibi anlamları dile getirir. islam geleneğinde musa ya nazil olan kitabı belirtir. yahudi geleneğinde ise, bugün ahd i atik (eski ahit) denilen kitaplar toplamının adıdır.

bugün elimizde bulunan en eski tevrat, ms 1000 den kalmadır. tam olarak toplarlanması mö 3. yy olduğu tahmin ediliyor. o zamana kadar farklı farklı kişiler tarafından eklemeler ve çıkarmalar yapılmış ve bir bütün olarak günümüze kadar gelmiştir.

ilk kitap haline getirme çalışmasını babil sürgününden sonra ezra(üzeyir-islamda peygamber olarak görülür) adındaki bir haham yapmıştır. ancak kitapta ikinci bölüm olan çıkış sürgünden önce de vardır. birinci bölüm olan yaratılış ise sürgünden sonra yazılmıştır. babil kulesi hikayesi, evrenin ve insanların yaratılması, nuh tufanı, adem in çocukları, ibrahim in çocuğunu kurban etmesi, habil ile kabil gibi bir çok tevrat konusu sümer ve babil mitlerinden, tabletlerinden ve hikayelerinden alınmadır. zaten tevratın ilk bölümü olan yaratılışta açıkça tanrılar(tanrı değil) şeklinde hitap mevcuttur. tanrılardan tanrıya geçiş zaman almıştır.

kitapta israiloğullarından gayrisinin bol bol kılıçtan geçirildiğini, hatta hayvanlarına kadar katledildiğini bol bol okursunuz. bunun yanında kur an da da peygamber olarak geçen kişilerin ensest ilişkileri dahi yazılmıştır.

müslümanların ayrı bir kitap olarak benimsedikleri zebur da tevrat ın içinde mezmurlar olarak geçer. bunların bile sümer mitlerinden esinlenme olduğu arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkmıştır.

kur an ve tevrat hikayeleri birbirine benzer olsa bile önemli farklar da vardır. mesela davut ve süleyman kur an da peygamber olarak geçerken tevratta kraldır. peygamberlik müessesesi tevratta daha farklıdır. tevratta olmayan ama kur an da olan yahudilerin hikayeleri ise yahudilerin yüzyıllarca sözledikleri söylencelerdir.

tevrat ın temeli olan 10 emir, aslında hamurabi kanunların bir nevi tekrarıdır. yine de yazayım;

1- karşımda başka ilahların olmayacak.
2- kendin için oyma put, yukarda göklerde olanın, yahut aşağıda yerde olanın, yahut yerin altında sularda olanın hiç suretini yapmayacaksın, onlara eğilmeyeceksin ve onlara ibadet etmeyeceksin.
3- yehova ın rab in ismini boş yere ağıza almayacaksın.
4- sebt gününü takdis etmek için onu hatırında tutacaksın. altı gün işleyeceksin ve bütün işini yapacaksın, fakat yedinci gün allah ın rab e sebttir. sen ve oğlun ve kızın, kölen ve cariyen ve hayvanların ve kapılarında olan garibin hiçbir iş yapmayacaksınız. çünkü rab gökleri, yeri ve denizi ve onlarda olan bütün şeyleri altı günde yarattı.
5- babana ve anana hürmet edeceksin.
6- katletmeyeceksin.
7- zina etmeyeceksin.
8- çalmayacaksın.
9- komşuna karşı yalan şehadet etmeyeceksin.
10- komşunun evine tama etmeyeceksin, komşunun karısına, yahut kölesine, yahut cariyesine, yahut öküzüne, yahut eşeğine, yahut komşunun hiçbir şeyine tamah etmeyeceksin.