yiftah vs kızı (jephthah's daughter)

(giovanni francesco romanelli)

evet, bir kurban bayramını daha geride bıraktık. kurbanın islama göre ismail'in tam kurban edilecekken elinde bir koçla gelen melek tarafından kurtarılması hikayesini biliyorsunuz zaten. aynı hikaye ismail yerine ishak versiyonu ile tevratta da vardır. ama tevratta bir kurban hikayesi daha var. mısır'dan çıkıştan sonra başlıyor.

gilat oğlu, bir fahişeden doğma olan yiftah, gilat'ın karısının çocukları tarafından evden kovulur. ona miras verilmez. ama gel zaman git zaman, ammonluların saldırması ile yiftah kabilesinin başına geçer. neyse, tevrat - hakimler 11'de geçen hikayesinde en sonunda şöyle bir yemin eder;

"rab'bin önünde ant içerek şöyle dedi: gerçekten ammonoğulları'nı elime teslim edersen, onları yenip sağ salim döndüğümde beni karşılamak için evimin kapısından ilk çıkan, rab'be adanacaktır. onu yakmalık sunu olarak sunacağım."

savaşı neticesinde israiloğulları kazanır. ammonoğulları büyük bir yenilgiye uğrar. ve an gelir. evinin kapısından ilk giren kişi hiç beklemediği birisidir;

(giovanni antonio pellegrini)

"yiftah mispa'ya, kendi evine döndüğünde, kızı tef çalıp dans ederek onu karşılamaya çıktı. tek çocuğu oydu, ondan başka ne oğlu ne de kızı vardı. yiftah, kızını görünce giysilerini yırtarak, "eyvahlar olsun, kızım!" dedi, "beni perişan ettin, umarsız bıraktın! çünkü rab'be verdiğim sözden dönemem."

kız olayı olgunlukla karşılar. rabbe verdiği sözü tutmasını ister babasından. ama babasından bir dileği vardır. babasından iki ay izin alır. gidip arkadaşlarıyla kırlarda gezer, kızlığına ağlar. ama evine geri döner;


"iki ay sonra babasının yanına döndü. babası da içtiği andı yerine getirdi. kıza erkek eli değmemişti. bundan sonra israil'de bir gelenek oluştu. israil kızları her yıl kırlara çıkıp gilatlı yiftah'ın kızı için dört gün yas tutar oldular."

(rombout van troyen)

bu sefer koç inmemişti. kızını yakmalık sunu olarak sunmakta hiçbir sakınca görmemiş... akabinde efrahimlilerden kırkbin kişiyi kılıçtan geçirecektir.