ikinci dünya savaşında türkiye

ikinci dünya savaşında türkiye nin durumunu iki bölümde incelemek gerekmektedir. birinci bölümde almanlar her tarafı işgal etmiş ve güçlü görünüyorlardır. ismet paşa almanlara yaranmak için başbakanlarını faşistlerden atamış(refik saydam, şükrü saraçoğlu) ve onlarla gizli ticaret antlaşmaları yapmıştır. bunun yanında 2 alman savaş gemisine boğazları açmıştır. 1942 de biten türk-sovyet dostluk anlaşmasını almanlara şirin gözükmek için yenilememiştir.

ikinci bölümde ise almanların yavaş yavaş yenilmeye başlaması ile taraf değiştirmiş ve bu sefer müttefiklerin tarafına geçmiştir. almanlar yenilince büyük bir yüzsüzlükle sovyetlerle anlaşmayı yenilemeyi istemiş ama stalin in kızgınlığı üzerine bu gerçekleşmemiş ve stalin boğazlarda üs ve kars-ardahan ı istemiştir. zaten yalta konferasında müttefikler, "türkiye almanya ya yardım etti" diye cezandırılmasına karar vermişler ve ülkeyi sovyet kontrolü altında olan doğu ve ingiliz-fransız-amerikan kontrolünde olan batı olarak ikiye bölmüşlerdi bile. hatta "siz almanlara karşı savaşmadınız, nerenizden uyduruyorsunuz oniki adaları" gibi sözleri ile bol bol aşağılamışlardır.

bunun yanında zaten bilinir ama yine yazayım; romanya, sovyet kontrolüne bırakılırken, yunanistan ingiliz kontrolüne bırakılmıştır. bunun gibi şeyler işte. ancak sovyet-amerikan inatlaşması ve soğuk savaşın başlaması ile durum birden değişmiş ve 1946 martında winston churchill in fulton konuşmasında "avrupa kıtasına, baltık denizindeki stettin den adriyatik teki trieste ye kadar bir demirperde çekilmistir." sözleriyle türkiyenin önemi artmıştır. akabinde ülkeye gelen missouri zırhlısı ile türk-amerikan ilişkileri başlamıştır. savaşın bitmesinden sonra avrupaya yapılan marshall yardımı baştan türkiyeye verilmemiş ancak değişen koşullar dolayısıyla yardım yapılmıştır.

sonuçta alman tipi ordu yapılanmasından amerikan tipi ordu yapılanmasına kadar herşey değişmiştir. kore savaşı ile iyice pekişen türk-amerikan dostluğu, tüketim malları üretimine başlayan türk sanayisi sayesinde iyice amerikan güdümüne girmiş ve günümüze kadar gelinmiştir.