yahuda iskariyot (judas)

"akşam yemeği sırasında iblis, simun oğlu yahuda iskariyot'un yüreğine isa'yı ele verme isteğini koymuştu bile."

"şeytan, on ikilerden biri olup iskariyot diye adlandırılan yahuda'nın yüreğine girdi. yahuda gitti, başkahinler ve tapınak koruyucularının komutanlarıyla isa'yı nasıl ele verebileceğini görüştü. onlar buna sevindiler ve kendisine para vermeye razı oldular. bunu kabul eden yahuda, kalabalığın olmadığı bir zamanda isa'yı ele vermek için fırsat kollamaya başladı."

son akşam yemeğinde ise isa havarileriyle yemek yerken şöyle der; "size doğrusunu söyleyeceğim. sizden biri beni ele verecek".

tüm havariler bu kişinin kendisi olduğunu sanır. isa ise konuşmaya devam eder; "beni ele verecek olan elindeki ekmeği benimle tabağa bandırandır." tam bu laf söylenirken yahuda elini tabağa götürür. isa lafına devam eder; "yapacağın işi çabuk yap." o sırada iskaryot'un içine şeytan kaçar ve hemen oradan ayrılır. diğer havariler ise isa'ın o sözlerini duymadıkları için olan bitene bir anlam veremezler.

judas veya yahuda iskaryot, 30 parça gümüş karşılığında "öpeceğim kişi isa'dır, onu yakalayın" deyip isa'yı romalılara ihbar eden kişidir. leonardo da vinci'nin son akşam yemeğinde de betimlediği gibi siyah biri olduğu söylenir. tevratın bir bölümünde nuh, oğlu ham kendisini çıplak görünce oğlu sam'ın kölesi olmasını tanrıdan diler. sam, samilerin atası olur. ham ise siyahların. köle tacirleri tevratın bu lafını kullanarak köle ticaretini yüzlerce yıl meşru saymışlar ve bir beyazın da isa'ya bu derece ihanet edeceğini tasavvur edememişler sanırım!

neyse, isa'yı üç defa inkar etme olayı da vardır. bu kişi de petrus'tur. isa kendi havarilerinden biri tarafından satılacağını ve bundan sonraki süreçte de diğer havarilerin bocalayacağını, çelişkilere düşeceğini, sonra tekrar toparlanacaklarını söyler. petrus ise ona diğerleri böyle bir duruma düşmüş olsa da kendisinin asla böyle yapmayacağını söyler. isa ise "doğrusu sana derim ki, hem de bugün, bu gece horoz iki kere ötmeden önce, üç kez beni inkâr edeceksin." ilk papa kabul edilen havari petrus, roma askerleri evi bastıktan sonra kaçarken tanınır ve askerlerce yakalanacakken üç kere her iki horoz ötüşünden sonra isa'yı tanımadığını ve onun havarisi oldugunu inkar eder. isa'nın kendisine dediğini hatırlayınca da piedra ırmağının kenarında oturup ağlar! bu açıdan bakınca ilk papa ile dante'nin ilahi komedya'sında cehennemin en dibinde yanan yahuda arasında bir fark yok gibi! dante'ye göre muhammet ile ali bile bir üst katta yanıyorlar. başka bir havari olan şüpheci tomas nikli kişi de isa'nın yaralarına dokunana kadar dirildiğine inanmayacağını söylemiştir. bu havariler arasında isa'nın herhangi bir özelliğine, sözüne inanmayanlar oldukça çok!
yahuda'nın hikayesi elbet devam eder. mekanı terk eder etmez aynı gece peşine roma askerlerini takıp eve gelir. yavaşca isa'nın yanına gelir ve onu yanaklarından öper. böylece onun tutuklanmasını sağlar. gerisi ise mahkeme ve çarmıh hadisesidir. yahuda ise ihbar ettikten sonra ortadan kaybolmuştur. incillerden üçü, iskaryot'un yaptığına pişman olup isa'nın çarmıha gerilmesinden sonra kaybolup bir daha görünmediğini söylüyor. kimine göre isa yakalanınca yaptığını anlamış ve üzüntüden kendisini asmıştır. kimine göre de isa'yı haber vermesi karşılığında aldığı otuz gümüş para ile bir tarla satın almış, daha sonra ise garip bir şekilde baş aşağı düşüp ortasından çatlamış, bütün bağırsakları dökülmüştür. islama göre ise isa'nın yerine o asılmıştır. sanki bu isa'nın yerine kazara asılması hadisesi daha inandırıcı gibi geliyor bana. ortadan kaybolmasına da bir delil olur hem. ayrıca inciller arasındaki tutarsızlık çok belli oluyor. isa'nın çarmıha gerilmeyip(yani ölmeyip) tekrar görünmesi(hristiyanlara göre dirilmesi) daha bir anlam kazanıyor. ama yahuda'nın suratının isa'ya benzeyip onun çarmığa gerilmesi de ayrıca bir mucize!

ama yahuda'nın isa'ya neden ihanet ettiği belirsiz. isa vaaz vermeye başladıktan sonra bu 12 havariyi özel olarak belirleyip eğitime tabii tutuyor. yani bu durumda isa yanlış ata oynamıştır denilebilir. bir teoriye göre isa, yahuda'ya bedeninin bu dünyadan kurtarılması gerektiğini ve ancak bedeni ölüp maddi ve bozulmuş olan bu dünyadan kurtulunca gerçek kurtuluşa kavuşacağını söyler. yahuda da isa'nın bu isteğini yerine getirmiştir. gerçi bu düalist bir inanç. belkide tek amacı paraydı. kim bilir, magdelana'ya da gizli gizli tutkun olabilir hani!
tabii yahuda durduğu yerde durmamış ve değişik teorilere de ilham kaynağı olmuştur. yahuda iskaryot aslında vladimir drakula'dır. ölümsüzdür, çünkü tanrı onu ne cennetine ne de cehennemine kabul etmemektedır. gümüş kurşun ile zarar görebilir, çünkü isa'yı gümüş paralar karşılığı satmıştır. haçtan ölümüne korkmasın da nedeni yine isa'dır.
yahuda, kazancakis'in günaha son çağrı adlı romanında ise isa'nın bizzat kendisine ihanet etmesini istediği kişidir. çünkü isa yahuda'dan başkasına güvenmemektedir. yine, yeni ortaya çıkan yahuda incil'ine göre(bir çok sayfası harap olmuş haldedir) yahuda iskariyot aslında isa'ya ihanet etmemiş ve isa’yla bir plan yapıp isa’nın tutuklanmasını sağlamıştır. kazancakis'in metinden haberi var mıdır bilemeyeceğim. neyse, bu incile göre isa, yahuda’ya kendisini romaya teslim etmesini, böylece ruhunun vücudundan kurtularak özgürleşeceğini (gnostizm), yahuda’nın da bu nedenle diğer havarileri kat kat aşacağını, hepsinden üstünden olacağını söylüyormuş. isa en sonunda bu hareketinden dolayı yahuda’ya "daha sonraki kuşaklarca lanetleneceksin" demeyi de unutmuyor. petrus'un böyle bir üstünlüğü kabul edeceğini hiç sanmam!

"diğerlerinden uzak dur ve ben sana krallığın sırlarını söyleyeceğim. fakat sen bundan dolayı çok acı çekeceksin." (yahuda incili)
adı hristiyanlarca ihanetin yerine kullanılagelir. kiss of judas'ın anlamı ihanet öpücüğüdür. iskaryot ise katil anlamına gelir. latince bir kelimeymiş aslında(sicaria). müslümanlarca neden iskaryot denildiğini şahsen çözemedim. çünkü isa'yı ihbar etse bile onun katili olmadı.