charlemange

eğer bir adamı avrupa'nın babası olarak adlandırırsak bu kişi 800 yılı noel günü roma'da saint peter bazilikası önünde diz çöküp papa iii. leo'nun elinden, sarışın buklelerle dolu başına taç geçiren ve imperium romanorum(romalıların imparatoru) olarak selamlanan charlemagne'dir(biz şarlman deriz). böylece 500 yıl önce çökmüş roma imparatorluğu, kutsal roma imparatorluğu adı ile yeniden kurulmuş oluyordu.

olayın son noktası bu olmakla birlikte gelişme süreci biraz farklıydı. bu olaydan bir kaç yıl önce papa, roma soyluları arasında taşşak malzemesi haline gelen bir kişidir. üstelik bir papalık töreni sırasında rakipleri tarafından yakalanmış ve az kalsın gözünden ve dilinden olacaktı. olayı ucuz atlattıktan sonra hemen frak kralı chalemagne'den yardım ister. o da roma'ya gider ve papaya yardım eder. olayın sonrasında bu taç giyme töreni meydana gelir ve leo, kendisini ve haleflerini frankların koruması altına alır. o sırada istanbul ve roma kiliseleri hala birdi ve istanbul'daki imparator, roma imparatoruydu. ama o sırada tahta bulunan imparatoriçe irene'nin ikona kırma krizi doğal bir boşluk doğurmuştu ve papa bu durumdan hiç memnun değildi. eğer ortada bir boşluk varsa dolar ve papa o boşluğu yeni koruyucusu ile hemen doldurdu.

franklar, uzun uğraşlar neticesinde yavaş yavaş, kademe kademe baş güç olma yoluna girmişlerdi. olayı en azından bir 50 yıl geriye götürmek uygun olur. 751'de lombardlar italya'nın tümüne hakim olmak isterler(kuzey italya'daki germen kabilesi). bunun üzerine o zamanki papa ii. stephan, italya dışındaki tek katolik ulus olan franklardan yardım ister(avrupa'nın tamamı katolik değil o zaman, çoğu çok tanrılı). charlemagne'nin babası kısa pepin(komik ünvanlı avrupalı hükümdarlar için ayrı bir yazı yazacağım) papaya yardım eder ve lombardları işgal ettikleri ravenna'dan çıkarır. pepin, franklar arasında saray kıdemlisi/majordosu  ve dükü makamındaydı. ama bu başarısı ile papa tarafından frankların kralı ilan edildi. kendisinden sonra gelen oğlu charlemagne'de karolenj hanedanına adını verdi ve kutsal roma imparatoru oldu. pepin'in babası charles marten ise bir saray nazırı olarak başladığı yaşantısına puvatya zaferi(müslüman arapların avrupa'da ilerlemesini kesin olarak durduran savaş) ile büyük bir ün kazanarak devam etmiş ve sonra o zamanlar fransa'yı yöneten merovenj hanedanına karşı yok etme girişiminde bulunmuştur(merovenjler, dan brown'a göre isa'nın kızından türeyen  hanedandır).hanedanı yok edememiştir, ama papaya yardımları ile frankların kralı olması gerektiği bizzat papa tarafından dillendirilmiştir.

pepin öldükten sonra o zamanlardaki klasik adet olan ülkeyi kardeşler arasında bölme prensibi icabı frankların ülkesi charlemagne ve carloman arasında ülke bölündü. ama 771'de carloman aşırı burun kanamasından ölünce charlemange tek hükümdar olarak kaldı. kardeşinin krallığını da alarak, nesturia(neredeyse günümüz fransa'sı), austrasia(doğu fransa, batı almanya, belçika, lüksemburg ve hollanda)'ya hükmetmeye başladı. ama kafanız karışmasın, o zamanlar o bölgeler neredeyse boştur ve sık ormanlarla kaplıdır. insanlar avcılık, toplayıcılık ve domuz yetiştiriciliği ile karınlarını doyurmaktadır(avrupa'nın ormansızlaştırılması ve tarım, daha sonra, nüfusun artması ile oldu). neyse, kendisini aşırı savaş meraklısı olduğu için 53 sefer yaptı ve alplerin güneyinden lombard topraklarına girdi. bir süre sonra saksonya, bavyera, carinthia(şimdiki güney avusturya), breton hudutları, sepitmania(şimdiki fransa'nın ispanya ile akdenize yakın olan sınırları civarı) ve endülüs araplarını uzak tutmak için kurulmuş tampon bölge olan marca hispanica'yı aldı. dedim ya, savaş manyağıdır.

bu kadar çok savaş meraklısı olunca doğal olarak hükümeti de gezici oluyor. ama yine de düzenli bir sistem kurmuştur. aldığı ülkelerin yerel hükümdarları ise iktidarın büyük bir bölümünü kullanmaktaydı ve kendisi yerel adetlere saygı gösteriyordu. üstelik bilgilenleri de ihmal etmemiştir. ingiliz keşiş ve bilgin yorklu alcuin, onun hocasıdır. karolenjin yöneticlierin çoğunu alcuin yetiştirmiştir. dil ve din bilimciler de yazılı eserler veriyorlardı. ama her nefis ölümü tadacaktır ve 814'te bu büyük hükümdar ölmüştür. iktidarı ele geçirdiğinde frank kralıdır. öldüğünde roma imparatoru, sakson, frank, lombard, anglo, cermen, got ve slav kralı olmuştu. o zamanlar üç büyük devlet vardır. abbasiler, dopu roma(bizans) ve kutsal roma. abbasilerin halifesi ve çağdaşı olan harun reşit'in ona çalar saat yolladığı bilinir.

neyse, ölmesinden sonra adet olduğu üzere imparatorluğu bölünür. batı francia adlı batı toprakları kel charles'a kaldı. flemenk, lorraine, alsace, burgundy, provence ve italya ise herhangi bir lakabı olmayan lothair' kaldı. şimdiki almanya ve doğu bölgeleri ise louis'in oldu(alman louis derler). yani aşağı yukarı fransa-almanya bölünmesi böylece başladı. böylece charles martel ile doğan ve charlemagne ile adını alan karolenj hanedanı son büyük imparatorunu yitirmiş oldu. hepi topu 100 yıllık bir mücadele ile batı ve orta avrupa'yı birleştirmişlerdi. bunu daha sonra tek yapabilen kişi napoleon ve hitler'dir.

kurduğu imparatorluk, 962'de yeniden inşa edildi ve öyle veya böyle ayakta kalarak uzun süre dayandı(westphalia ile bir önemi kalmamıştı) ve napoleon tarafından sonlandırıldı. yani 800 yıl ayakta kaldı. son karolenj hükümdarı fransa'da veliahtsız ölmüştür. onun yerine geçen hugh capet'in soyu fransız devrimine kadar iktidarda kalır. napoleon'dan sonra bir 30 yıl daha iktidarda kalacaktır.