istanbul, not constantinepole

they might be giants'ın şarkısı malum, artık constantinepole değil, istanbul. iyi ama ne zaman adı istanbul oldu? sizin için en derin ansiklopedileri aradım, taradım!

şimdi; istanbul, 1920'de istanbul adını almıştır. o zamana kadar osmanlı, kendi başkentine konstantiniyye dermiş. hatta birinci abdulhamit'in 1700'lerin sonunda şehrin ismini islambol yapması bile, isim halk tarafından tutmadığı için vazgeçilmiş.

"ne oldu da şehrin ismi istanbul oldu?" dediğinizi duyar gibiyim. 1920'de, alman asıllı yunan kralı constantine, şehre kendi ismini verdiğini ilan eder! ulan zaten şehrin ismi konstantiniyye'dir. ne diye kendine pay çıkarıyorsun ki! bu dallama kral yüzünden milliyetçi duyguları kabaran halk galeyana gelir ve "hayır, bu şehrin ismi istanbul'dur" der. zaten izmir işgal edilmiş, yunanlılardan nefret ediliyor, herif utanmadan hala daha şehrin ismini değiştirdiğini ilan ediyor! yani türklerin şehrin ismi ile bir problemleri yoktu. ama bu olay şehrin ismini kalıcı olarak değiştirir.



bunun bir benzeri de avusturya-macaristan'ın, bosna-hersek'i ilhak ettiğini ilan ettiğini zaman meydana gelir. bir çok kişi avusturya malı fesi kafasından atıp, yerli malı kalpakı giyer. ki bu kalpak, kurtuluş savaşı simgesi olacaktır.

belki aklınızda takılmıştır, "müslüman ahali neden şehre konstantiniyye diyordu?"

efendim, istanbul halkı, yani müslümanı gavuru! şehrin kurucusu constantine'i harbiden severmiş. şehrin ismini o yüzden değiştirmemişler. hatta fatih sultan mehmet'in mezarı bile constantine'nin mezarının üstüne yapıldığı veya sonradan oraya taşındığı söylenir.

ya istanbul ne demek?

istanbul kelimesi rumca, yani stanpoli. "şehirli" demekmiş. hatta bir rum arkadaşımın bana bir tavsiyesi vardı, günün birinde atina'ya gidersen ve nereli olduklarını sorarlarsan "stanpoli" de demişti. çünkü yunan halkınca istanbul hariç her taraf taşraymış, köymüş, tek gerçek şehir istanbul'muş. bu lafı duyan kızlar etrafını sarar, seni gece yalnız bırakmazlar! diye de ilave etmişti.

neyse;

istanbul, not constantinepole!